De Dode Zee in Israël is het laagst gelegen meer ter wereld, en is gelegen tussen de Jordaanvallei in het noorden, de bergen van Moab in het oosten, de Arava-vallei in het zuiden, en de bergen van Judea in het westen. De Dode Zee is een onderdeel van een 'lekkende' transformbreuklijn die loopt van Turkije tot en met het Nauw van Tiran, en daar aansluit op de openende breuklijn van de Rode Zee. De Arava-vallei en Jordaanvallei maken deel uit van deze 'Dode Zee'-transformbreuklijn.
Het meer kreeg waarschijnlijk de naam Dode Zee omdat door de hoge concentratie van mineralen er geen direct zichtbare levende wezens in voorkomen (wel microscopisch). In 2005 lag de waterspiegel van de Dode Zee 417,5 meter onder zeeniveau. Deze waterspiegel blijft dalen. Het wateroppervlak is 1020 km².
Drijven in de Dode Zee
Het instromende water verdampt grotendeels en daardoor wordt het meer een depot van mineralen. De concentratie zout is met 33 procent zo hoog, dat een mens er zonder moeite in blijft drijven.
De laatste jaren is de wateroppervlakte voortdurend verkleind, met als laatste ontwikkeling het opdrogen van het zuidelijk bassin van de Dode Zee (er wordt nog water ingepompt voor fosfaatwinning in Jordanië en Israël en toerisme bij Ein Bokek, Israël). Doordat in Israël, Jordanië, Libanon en Syrië steeds meer water wordt onttrokken aan het Meer van Tiberias, de Jordaan en toevoerende rivieren is het niveau van het meer de laatste decennia snel gedaald.
In 2005 hebben de drie buurlanden van de Dode Zee aangegeven de Dode Zee te willen redden door er water uit de Rode Zee in te laten lopen.
De klimatologische aspecten van de Dode Zee zijn buitengewoon goed voor de behandeling van verschillende huidaandoeningen en in het bijzonder voor een natuurlijke behandeling van psoriasis. Het klimaat van het Dode Zee gebied is droog en warm. In het voorjaar (maart tot juni) 25 tot 35 graden Celsius. In de zomermaanden kan de temperatuur oplopen tot over de 45 graden. Gemiddeld valt er per jaar 50 mm regen, voornamelijk in de wintermaanden. Ruim 325 dagen per jaar schijnt de zon en door de ligging (woestijn) is er weinig plantengroei wat resulteert in een schone lucht zonder pollen.
Omdat de Dode Zee meer dan 400 meter onder de zeespiegel ligt is de luchtdruk hoger dan op zeeniveau wat resulteert in een hoger zuurstofgehalte waardoor men makkelijker ademt.
Door het warme klimaat verdampt veel water uit de Dode Zee. Dit zorgt voor een altijd aanwezige admosferische sluier die, mede door de diepe ligging van de Dode Zee, de UV straling van de zon filtert, waardoor men relatief veilig in de zon kan liggen zonder daarbij te verbranden.
